اسرار الصلاة (۱)
در بيان بعضى از اسرارطهارت
بدان كه طهارت چنانكه در بعضى از روايات تصريح شده از كليد هاى نماز است.
در اشاره به آنچه كه عاقل را از تفكر در حقيقت طهارت لازم مى آيد.
انسان عاقل بايد در حقيقت و ثمره ى طهارت بينديشد. و هر گاه دانست كه سعادت ظاهرى و باطنى در نظافت است، در آياتى كه در اين زمينه و بخصوص در اين آيه شريفه كن مى فرمايد:
ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج ولكن يريد ليطهركم (مائده ٦ )
ترجمه: خدا نخواسته براى شما ( در دين ) هيچگونه سختى و دشوارى قرار دهد ولكن ميخواهد تا شما را پاكيزه گرداند.
و بعد آيه شريفه ديگر را كه مى فرمايد :
والله يحب المتطهرين (توبه ١٨٠ )
را ضميمه بنمايد و معناى محبت ذات اقدس حق را تعقل نموده و بداند ثمره حب و دوستى حضرت پروردگار بر داشتن پرده ها رو حجاب ها از دل بنده است كه در سايه اين امر آدمى به نور و سعادت دست ميابد…
اسرارالصلاة (۲)
دربيان بعضى از اسرارطهارت
… نقل همان آيه سوره والشمس در اين زمينه كفايت ميكند كه پس از آن سوگند هاى عظيم، ذات اقدس حق ميفرمايد:
قد افلح من زكّيها. و قد خاب من دسّيها.
ترجمه: به تحقيق رستگار شد آن كس كه اين نفس را تزكيه نمود و پاك ساخت. و بى بهره گشت آنكه آنرا آلوده نمود.
اين همه تأكيد گوياى اين حقيقت است كه طهارت قلب به مراتب از طهارت بدن مهم تر است و وقتى كه ما طهارت را نصف ايمان دانستيم مسلماً آنچه را كه از اهميت بيشترى برخوردار است كه همان طهارت باطن باشد در بر خواهد داشت
اسرار الصلاة (۳)
در باب عبرت وتوبه
هر گاه انسان در عظمت و بزرگى امر آخرت بينديشد و لذات بهشت با انواع و اقسام آن و بهجت و سرور و كرامتش را تصور كند، و از آن طرف حسرت محروم شدن از اينها، و الم و درد و رنج عذاب آخرت و وقوع آنرا بر نفس خود در نظر آورد، همين تفكر و انديشيدن لامحاله اثرى به جاى ميگذارد كه آن اثر در تكميل توبه اش مؤثر خواهد بود و براى كسانيكه در ابتداى راه هستند فكر درباره ى مرگ و شدت آن و ناراحتى و حرارت و درد و رنج هنگام مفارقت روح از بدن، و حسرت آدمى در آن حال و جدائى او ازجميع آنچه كه به آنها دل بسته و همه كسانيكه با آنها انس گرفته و وحشت و تاريكى قبر و غربت آدمى در گور بسيار مؤثر است.
اسرارالصلاة (۴)
در باب عبرت و توبه
خلاصه كلام آنكه آدمى اگر بدين ترتيب كه ذكر شد در عواقب احوال خود بينديشد كمترين اثرى كه در وجود او خواهد داشت، بريدن او از گناهان است. و اما اينكه ميبينيم در اكثر مردم چنين اثرى نميگذارد بدان خاطر است كه آنها از ياد مرگ غافل اند و اگر هم دچار عارضه اى شوند و مرگ را به خاطر آورند فوراً خود را از ياد مرگ با امر ديگرى مشغول ميسازند.
ولى بزرگان اينچنين نبودند بلكه مرتب به گور خود سر ميزدند و در آن ميخوابيدند و خود را به آنچه كه اشقيا در گور خطاب ميشوند مخاطب مى ساختند تا اين عمل مانع اين شود كه آنها بدون تهيه اسباب سفر آخرت به اين منزل وارد شوند،
شيوه ایشان اين بود: براى خود قبرى آماده ساخته و در آن ميخوابند و اين آيه شريفه را كه زبان حال آدميان، پس ازمرگ است تلاوت مينمایند و مي گویند :
رب ارجعون لعلى اعمال صالحاً
خدا يا مرا برگردان اميد است كه ديگر كار هايم نيك و پسنديده باشد.
اسرارالصلاة (۵)
در باب عبرت و توبه
هر يك از ما بايد بداند كه جامعه انسانى بمنزله كاروانى است كه ساربان آن به آهنگ خرابى و ويرانى اين دنيا اشترانش را ميراند و منادى آنان را به مرگ فرا ميخواند.
آگاه باشيد كه دنيا پيمان شكنى مكار است كه هر روز شوئى براى خود گيرد و در هر شبى اهلى را بقتل رساند و در هر ساعتى جمعى را پريشان سازد و چه بسيار كسانى از پيشينيان بودند كه به اين دنيا دل بسته اند و به فخر و مباهات به آن پرداختند ولى همه آنها را در هم كوبيد و روانه دوزخشان ساخت، كجاست آنكه مال و ثروت دنيا را جمع كرد و در حفظ حراست آن بسيار كوشيد و از انفاق در راه خدا بخل ورزيد، كجاست آنكه خانه ها ساخت و قصر ها بالا برد و مردمان را گرد آورد همه ى اينها چند روزى بيش نبود و عاقبت نهنگ مرگ آنها را در كام خود فرو برد.
اسرارالصلاة (۶)
در باب عبرت و توبه
براى بريدن و دور شدن از معاصى همين تفكر دركيفيت مرگ مردمان
صالح و افراد نابكار تورا كفايت ميكند.
و اگر بنده اى به انجام توبه موفق شد، سزاوار است كه براى براى خود دفترى تهيه كند و هر آنچه كه از حقوق خدا از عبادات و ساير فرائض متوجه او ميشود وآنچه را كه مي بايست از آن اجتناب كند در آن بنويسد.
همچنين حقوق مردم از مال و آبرو ساير حقوق آنها كه مربوط به او ميشود ثبت كند.
سپس در طاعات قلبى تأمل كند كه آن نيز يا عينى است يا كفايى.
از جمله واجبات عينى قلبى، معرفت عقايد حقه واجبه و لو بطور اجمال ومعرفت احكام شرعى و لو به تقليد از مجتهدى در هنگام عمل و معرفت اخلاق و آفات اعمال و توبه و شكر و صبر و خوف و رجاء و نيت و اخلاص و غير اينها از اعمال قلبى كه بر هر مكلف واجب است.
و از جمله واجبات كفائى قلبى، معرفت و آشنايى به علم كلام براى پديدآورندگان براى پديد آورندگان بدعت دردين، و معرفت احكام شرعى زياد تر ازآنچه بر هر كس واجب عينى است.
ثبت دیدگاه